Zaterdagmorgen om 9u zijn we alweer present. Vandaag komen Leen en Vanessa ons een handje toesteken met het lemen in de slaapkamer. We hebben net twee kuipen leem klaar als Leen en Vanessa toekomen en na een korte rondleiding in het huis, vliegen we er met zijn vieren tesamen in. Eerst wordt er nog een derde kuip leem gemixt en dan toont Eefje even aan onze werkvrouwen hoe het moet.

Eefje begint aan het raam in de slaapkamer, het stukje boven het raam is altijd moeilijk en dus zal ze daar wel een tijdje zoet mee zijn. Leen en Vanessa werken samen aan de langste muur en ikzelf neem de korte muur naast het raam voor mijn rekening. Tegen dat Leen en Vanessa ons moeten verlaten zijn we rondom zo ver dat de muren hun 2de laag leem gehad hebben tot de hoogte waar we zonder stelling aan kunnen.

Eefje en ik werken nog verder tot alweer 23u30 om het resterende gedeelte nog af te werken.

De zondag hebben we dan wat langer uitgeslapen om te recupereren van de lange dagen. We werken de plafond op de studio verder af en sponsen de muren in de slaapkamer zodat ook deze helemaal afgewerkt zijn.

Dan is het alweer de hoogste tijd voor ons wekelijks frietje en keren we alweer moe maar tevreden naar huis.

Vol goede moed beginnen we aan het volgende stuk muur. Na een goeie 4 uur werken zijn we alweer 2 meter opgeschoten en is het alweer de hoogste tijd om huiswaarts te keren. Morgen wordt ook dit stuk muur weer gesponst alvorens we het aansluitend stukje muur aanvatten. Het gaat traag maar zeker vooruit en we hopen tegen het einde van de week de studio/atelier afgewerkt te hebben. Zodoende kunnen we dan in deze ruimte de potjes voor de stopcontacten in de leemmuren proberen plaatsen en daarna de vloer afwerken.

Zo hebben we dan alvast één ruimte die bewoonbaar zal zijn en waar we eventueel tijdelijk kunnen intrekken terwijl we de rest van ons strohuisje afwerken.

Omdat we zeker willen zijn dat we het helemaal onder de knie hebben, beginnen we met een muur in de studio/atelier waar later een kast tegen zal komen. Zo kunnen we oefenen alvorens we aan een meer cruciale muur beginnen.

Er is geen “real mean leemmachien” deze keer en dus moeten we de leem “met de hand” mengen. Nu ja, met de hand… We hebben bij MPA een mixer gekocht met een vermogen van 2000 Watt en een constant toerental. Deze heeft voldoende vermogen en door het continue toerental riskeren we niet dat hij verbrandt omdat we het toerental te laag instellen. Aldus de mening van de verkoper bij MPA en aangezien we zelf leken zijn hebben we de man maar op zijn woord geloofd.

We gebruiken een halve emmer water en 4 volle emmers leemzand om een kuip te mengen. We mixen de leem ook meteen daar waar we hem nodig hebben, want zo’n kuip met leem is echt loodzwaar! We brengen het leemzand per emmer naar boven om het dan met het water te mengen. We zijn blij dat we onze lier nog niet weggehaald hebben, zo kunnen we die gebruiken om de emmers leemzand naar boven te trekken. Dat spaart zowel de rug als de arm…

De leem wordt met de spaan op de muur aangebracht van beneden naar boven om een zo recht mogelijk eindresultaat te bekomen.

Terwijl Eefje aan de linkerkant van de muur begint, begin ik aan de rechterkant van de muur en zo werken we naar mekaar toe. Om te voorkomen dat we ons plafond vol leem hangen, hebben we de rand van het plafond afgeplakt met stukadoorstape. Zo hebben we meteen ook een mooi rechte overgang van de leemmuur naar het plafond.

Na een kleine 5 uur werken, heb ik de eer om het laatste stukje van de tweede laag aan te brengen om zo de linkerkant en de rechterkant samen te brengen.

Zo, onze eerste muur is bezet met een tweede laag leem. We kijken er al naar uit om hem morgen te “sponzen” als laatste afwerking en hopelijk is hij dan helemaal zoals we het verwachten: ongeveer recht (niet strak, want we willen het natuurlijk houden) en met de stukjes stro die mooi zichtbaar zijn in de afwerkingslaag. Spannend!!

Voordat we naar huis gaan, reinigen we nog ons werkmateriaal. Zo zijn we zeker dat het in prima conditie blijft.

Omdat dit een grote driehoek was (de achterste muur van het zoldertje) was dit op zich al een extra uitdaging, maar het grote voordeel was dat alles gewoon verticaal tegen de muur gesmeerd moest worden. Uiteindelijk zijn we er toch nog een goeie 3 uur mee zoet geweest om alles ongeveer recht te trekken en van een wapennet te voorzien.

We gaan nu een paar dagen welverdiende rust nemen en dit weekend wordt een “poetsweekend”. De vloer is overal goed vuil van al dat leem en bovendien ligt er nog veel stof en zaagsel van de diverse werken van de afgelopen weken/maanden. De hoogste tijd dus voor een eerste grondige poetsbeurt van ons strohuisje. Zo zal het daarna een stuk aangenamer zijn om in een opgeruimd huis te werken.

We beginnen dan met volle moed aan het afwerken van de muren op de benedenverdieping. Doordat de leem hier en daar al wat uitgehard is laat deze zich niet zo makkelijk uitstrijken om de muren te effennen. Daarom gebruiken we een plantenspuit om de leem terug een beetje te bevochtigen zodat we eerst de bulten eruit kunnen strijken alvorens de kuilen op te vullen met extra leem. Het is best zwaar werk, zeker na de lange dagen van de voorbije twee weken en dus krijgen we niet alles helemaal klaar tegen de zondagavond.

Op maandagavond wordt er dan ook nog verder gewerkt op de benedenverdieping. De zijkanten rond de ramen (links, rechts en boven) moeten nog gebeuren. Eefje begint hier alvast aan terwijl ik buiten de “real mean leenmachien” zuiver maak met de tuinslag, geleend van onze buurman, Marcel. We willen de machine immers in de staat dat we ze gekregen hebben teruggeven. Er gaat liefst 500 liter water door van onze regenton tegen dat deze klus geklaard is en er heeft zich een serieuze plas water gevormd onder de machine. Aangezien ze door de overvloedige regen van de voorbije weken al wat ingezakt is, wil ik verder inzakken voorkomen en dus wordt er een grachtje gegraven naar de riolering zodat het water kan weglopen.

Tegen dat ik daarmee klaar ben is het alweer donker en heeft Eefje binnen de ramen bijna helemaal klaar. Ik spring nog even bij voor de laatste loodsjes en dan is het alweer de hoogste tijd om naar huis te rijden. Morgen moeten we er immers allebei weer vroeg uit.

We waren met volle moed begonnen op zolder om de laatste muren te lemen en de eerste bak leem verliep heel vlot. We begonnen al te dromen van klaar te zijn met het leem spuiten in de vroege namiddag, maar nadat we onze tweede lading leem klaar hebben en we opnieuw willen beginnen komt er alleen lucht uit de spuit. Gdvdmm! Met de telefonische assistentie van Mathias hebben we ze wel even weer aan de praat gekregen en de achterste muur op zolder kunnen afwerken, maar tijdens het spuiten van de volgende muur loopt het weer mis.

We vermoeden dat we de oorzaak van het probleem kennen, maar kunnen dat helaas niet meer oplossen omdat het ondertussen alweer ruim na het sluitingsuur van de winkels is.

We besluiten dan maar om vandaag een keertje wat vroeger te stoppen en morgen terug verder te werken om de gespoten muren af te werken.

• 1,5 ton leem gemengd met water en tegen de muren gespoten
• ettelijke vierkante meters riet tegen diezelfde muren geschoten ter voorbereiding
• geleemde muren afwerken met wapennet
• 27 uur werk in 2 dagen
• laatste dag gestopt om 23u50

Resultaat:

Twee doodvermoeide mensen, maar morgen zijn we er weer om het laatste leem tegen de muren te spuiten!

Er werd dus heel wat riet op maat geknipt en dan tegen de muren geniet.

Vanmorgen scheen het zonneke en dus was de motivatie weer groot om erin te vliegen. Met het zonneke dat schijnt is het toch altijd plezanter werken.

Eerst snel even langs de DHZ-zaak voor extra PU-schuim, want de bussen van gisteren zijn al lang leeg. Zoals we gisteren al vertelden gebruiken we PU-schuim om de grote kuilen achter het riet op te vullen om zo makkelijker te kunnen lemen. En aangezien er nogal wat kromme strobalen bij waren waardoor we de muren niet goed recht kregen met het scheren worden er redelijk wat putten opgevuld op die manier. Het spaart ons ettelijke uren werk in het afwerken van de eerste laag leem.

Het gaat aardig goed vooruit en als Astrid en Zje tegen de middag passeren is de muur van de TV-hoek en boven het raam van de carport al gespoten.

Zje komt een handje toesteken in de “tuin”, of beter ons stukje onkruid met een natuurlijk vergif behandelen zodat het oerwoud van onkruid toch een beetje in de hand te houden blijft. Onze geburen zullen tevreden zijn dat er deze zomer geen meters hoge distels zullen staan.

Na de middag wordt er verder leem gemengd, want we willen zo veel mogelijk leem spuiten zolang de zon schijnt. Het is nu de beurt aan de muren waar we zonder stelling niet aan kunnen en dus moet eerst de stelling correct geplaatst worden. Astrid is fotograaf van dienst terwijl wij aan ’t lemen gaan, of beter willen gaan…  De leemspuit wil precies niet meewerken. Om de één of andere reden wil er geen lucht uit komen en krijgen we dus geen druk om de leem tegen de muur te spuiten. Na wat gepruts hebben we de oorzaak gevonden: de luchtslang zit verstopt!

Luchtslang proper en we kunnen weer aan de slag. We zijn nog geen vijf minuten bezig als de stop van de spuit vliegt. Blijkbaar is deze bij het loskeuteren van de leem in het buisje naar de luchtslang losgekomen. Nog even verder prutsen en we kunnen eindelijk weer echt aan de slag.

We spuiten, verplaatsen de stelling, spuiten, verplaatsen de stelling, … totdat de hele muur in de living/eetkamer gespoten is.

Tussendoor komen Astrid en Zje nog een keertje langs. Ze zijn bij “ons mams” de brievenbus gaan vervangen door een nieuwe en in plaats van de oude naar het containerpark  te brengen, komen ze die bij ons afgeven. Zo kunnen wij deze een beetje restaureren en een nieuw leven geven voor ons strohuisje. We hebben al meteen concrete plannen hoe we hier iets moois van kunnen maken, maar meer hierover later…

Het is ondertussen ook weer beginnen regenen (’t was ook al even geleden) en dus werken we binnenshuis verder om nog wat riet tegen de muren te schieten.

Na ons welverdiend frietje van de frituur verhuizen we nog een deel van de plafondplanken die nog op zolder liggen naar beneden. We moeten daar immers ruimte maken om ook hier te kunnen lemen.

Er is nog heel wat werk te verrichten, maar we raken er stilaan van overtuigd dat we het tegen ’t einde van de week in orde krijgen.

Eefje begint meteen met het afwerken van de zaterdag gespoten muur op de benedenverdieping en ik werk ondertussen verder aan enkele klussen die nog moesten afgewerkt worden:

• De tweede domoticalus wordt voltooid.
• De vloer aan het raam van de atelier/studio wordt voltooid.

Rond de middag krijgen we bezoek van Tom en Sabrina, samen met hun kroost. Ze hadden onze blog gelezen en waren geïnteresseerd om eens een kijkje te komen nemen. Natuurlijk staan we daar altijd voor open.

Zij zullen in Vilvoorde een rijhuisje gaan bouwen uit stro en leem tussen twee al bestaande huizen. Dat lijkt ons alvast weer een keer iets nieuws in de strobalenbouw en we zijn dus heel benieuwd om ook meer over hun avonturen te vernemen.

Na de middag werkt Eefje verder aan de muur in de badkamer. Die moest immers ook nog verder afgewerkt worden, want hierin zaten nog wel wat “putten met een uitdaging”… Ik begin ondertussen alvast met de voorbereidingen van de volgende muur door riet op maat te knippen.

Er zijn enkele putten die zodanig diep zijn, dat ze opvullen met leem in laagjes echt te lang zou duren. Het is immers best om tussenin de leem even te laten uitdrogen alvorens een volgende laag te zetten. Zo voorkom je dat de vorige laag samen met de nieuwe laag weer naar beneden komt door het gewicht. We experimenteren hier dus met een nieuwe methode: PU-schuim. Op de basislaag leem wordt PU-schuim gespoten dat we laten uitharden. Dit is licht en luchtdicht materiaal dat ook gebruikt wordt om de openingen tussen raam en muur op te vullen bijvoorbeeld. Als de PU-schuim morgen voldoende uitgehard is, zullen we deze dan mooi gelijk snijden met de rest van de muur en bedekken met een laagje leem. Morgen laten we jullie weten hoe dit gelukt is.

Als de muur op de badkamer klaar is halen we eerst even een lekkere pizza, want het is alweer 18u30 en onze maag begint te protesteren.

Na ons avondeten gaan we terug aan de slag en beginnen we met de voorbereiding van de hoge muur naast de vide. Het onderste gedeelte werd vanmorgen afgewerkt en we hopen morgen het bovenste gedeelte te lemen. Maar voordat we daarmee kunnen beginnen moet er nog heel wat riet op zijn plaats geniet worden. En op een stelling van 5m hoog is dat toch nog altijd net iets anders dan op de begane grond, alhoewel het werken op een stelling begint te wennen, moet je toch wel een beetje op je tellen passen, nietwaar!

Al gauw is het weer 22u en tijd om naar huis te gaan.

Niels komt ons vandaag een handje toesteken en hij is heel curieus naar de “real mean leemachien”. Alvorens we met het effectieve lemen kunnen beginnen moet er echter nog heel wat voorbereid worden:

• De stromuur wordt extra bijgeschoren zodat hij zo vlak mogelijk staat. Dat bespaart heel wat werk in de afwerking later.
• Het hout in de muur van de aandrukbalken en de skeletbalken wordt bedekt met riet. We weten ondertussen dat jutte niet echt ideaal is, dus kiezen we ervoor om overal riet te gebruiken. Dat levert ons wat extra werk, omdat we overal al jutte voorzien hadden, maar het zal ons uiteindelijk veel ellende besparen bij het lemen zelf.
• De ramen worden met afdichtingstape luchtdicht afgeplakt aan de rand.
• De ramen worden afgeplakt om ze te beschermen tegen leemspatten.

We zijn hier zowat de hele voormiddag zoet mee om alles perfect voor te bereiden. Houd er dus als jullie zelf willen gaan lemen rekening mee dat hier heel wat tijd in kruipt. Eigenlijk zou je dit best allemaal in de weken voordat je de leempomp gaat huren doen. Wat we ook gedaan hadden, maar een deel van onze voorbereidingswerken hebben we helaas moeten overdoen.

Na de middaglunch is het dan zover. Niels en ik beginnen met de leem te mengen en dan wordt de pomp geactiveerd. Een kleine 10 minuten later is de muur beneden halfweg vol leem gespoten en is de bak weer leeg. Terwijl Niels en Eefje de muur rechttrekken, begin ik alvast met het klaarmaken van de tweede lading leem. Onze vierde big bag is ondertussen leeg en er is met andere woorden al 4 ton leem tegen de muren gespoten en uitgestreken!

Als de leem gemengd is, is de muur al grotendeels recht gemaakt en hoeft enkel het wapennet nog ingekamd te worden. Ik spuit de leem tegen de tweede helft van de muur en dan kunnen we met vereende krachten werken aan het rechttrekken van de hele muur.

Niels en ik beginnen alvast met het inkammen van de wapennetten terwijl Eefje enkele putten opvult. Ze is daar ondertussen al heel handig in geworden en dat vlot dus ook al vrij aardig.

Tegen 18u30 moeten we dan afronden, want we worden op een feestje verwacht en er moet eerst nog heel wat leem van ons afgewassen worden…