Vanmorgen zijn we zoals afgesproken een bezoekje gaan brengen aan Ward en Katleen, collega-strobouwers. Ze zijn vandaag begonnen met het bouwen van hun houtskelet en omdat ze ons ook goed geholpen hadden wouden we vandaag ook even een handje gaan toesteken. We konden helaas niet te lang blijven, maar toch lang genoeg om enkele balken te helpen leggen, mijn zonnebril te laten liggen en een moer vergeten terug in de doos te leggen. Die krijgen jullie zeker nog terug, beloofd!
Tegen de middag rijden we terug naar onze werf, waar Papa Jef al druk bezig is met de pannen aan de rechterkant van het grote dak. Ik kan aan die kant niet echt helpen, dus begin ik alvast met aan de andere kant van het dak dakpannen omhoog te brengen met de kraan terwijl Eefje een gat in de nokpannen boort zodat deze kunnen vastgeschroefd worden.
Eefje boort een gat in de nokpannen zodat ze op de nok vastgeschroefd kunnen worden.
Om zeker te zijn dat de pannen niet barsten tijdens het boren legt Eefje ze ondersteboven en boort ze het gat met een laag genoeg toerental. Zo schiet de boor niet door en riskeer je niet dat je pannen barsten.
Als Papa Jef klaar is met het dak aan de rechterkant, beginnen we alvast met het dak aan de linkerkant. Voordat we aan de pannen kunnen beginnen moeten we eerst onze schoorsteen plaatsen. Eerst maken we een gat langs beneden in het stro zodat we weten waar de inox buis die als schoorsteen voor onze pelletkachel gaat dienen doorheen moet. Daarna wordt er op het dak een opening gemaakt in het onderdak en wordt het lood met de opening voor de buis op zijn plaats gelegd. Dit lijkt eenvoudig, maar vergt toch wel wat werk. Allereerst moet de rand van het lood bovenaan omgeplooid worden over een panlat waarop dan een dakpan kan liggen. Onderaan wordt het lood bovenop de onderliggende pannen geplooid. Op die manier is de schoorsteen mooi ingewerkt tussen de dakpannen en kun je er zeker van zijn dat regenwater mooi van de pannen over het lood naar beneden loopt en niet onder de pannen terecht komt. Rond de opening voor de buis worden de pannen op maat geslepen zodat de buis perfect tussen de pannen ingewerkt wordt. Ik ben maar wat blij dat Papa Jef dat slijpwerk voor zijn rekening neemt, want zelf zag ik het niet echt zitten om dat preciesiewerkje te klaren.
Terwijl Papa Jef het lood op zijn plaats plooit, lever ik de pannen om rond het lood te leggen.
Daarna is het tijd om de buis door het dak te steken. Ik haal langs beneden stro uit het dak en duw de buis naar omhoog, terwijl Papa Jef langs boven de buis op de juiste hoogte brengt en vastzet met de meegeleverde ring die over de uitsparing in het lood gezet wordt.
Ik duw de buis naar omhoog terwijl Papa Jef deze langs boven vastzet.
Afwerken met het kapje en klaar is kees.
Het kapje wordt op zijn plaats gezet en daarmee is onze glimmende schoorsteen een feit.
Als de schoorsteen op zijn plaats zit, worden de nokpannen op hun plaats geschroefd. Ook de laatste nokpan wordt door Papa Jef perfect op de juiste lengte geslepen. Het geheel wordt afgewerkt met een afdekplaatje tegen de gevel en de nok is klaar.
Het afdekplaatje wordt op zijn plaats gelegd en daarmee is de nok van het dak klaar.
Ziezo, we zijn klaar om morgen de rest van het dak dicht te leggen met dakpannen. Hopelijk willen de weergoden morgen een beetje meewerken…
Zo begint een kinderliedje uit mijn jeugdjaren en dat was vandaag echt wel toepasselijk.
Het heeft zo ongeveer de hele dag geregend en dus waren we wat blij dat we al een dak boven ons hoofd hadden en binnenshuis konden werken, weg uit de regen.
Voordat we op de werf toekwamen hadden we wel een spannende rit achter de rug. De auto gaf namelijk eerst een storing aan met het servostuur, waarna hij zwaarder stuurde dan een oude vrachtwagen. Naarmate we verder reden vielen alle elektrische systemen zo’n beetje uit met als gevolg dat het dashboard oplichtte als een kerstboom: geen ABS meer, geen airbag, geen airco, geen radio, ruitenwissers op “supersloom”, lichten uit, … Enfin, we waren wat blij dat we de garage gehaald hebben. Later blijkt het allemaal mee te vallen: kapotte alternator waardoor de batterij niet meer oplaadt en er dus geen elektriciteit meer beschikbaar is voor alle elektrische systemen van de auto.
Jens en Papa Ronny zetten de balk op de juiste afstand perfect waterpas recht tussen de balken van het houtskelet. Zo wordt de muur in twee delen gesplitst en kunnen we deze twee delen met stro opvullen.
We beginnen met het opvullen van de muur aan de linkerkant van de balk. Dat loopt exact zoals de muur van gisteren en al gauw liggen de onderste twee rijen balen op hun plaats.
Alvorens we verder naar omhoog de muur opvullen willen we eerst rechts van de balk op gelijke hoogte het stro insteken om te voorkomen dat onze verticale balk te veel gaat plooien. Deze stelt ons echter voor een nieuw vraagstuk. Deze muur vormt namelijk een hoek waar twee muren aansluiten en dit stelt het probleem dat we iets moeten bedenken om de strobalen van de twee muren naar beneden te kunnen drukken en de horizontale balken vast te zetten.
Nu, hoe had onze architect dat gisteren weer uitgelegd? Doeme, ik heb blijkbaar niet zo heel goed opgelet, want ik weet het niet meer. Na even overleggen laten we dit even rusten om over na te denken.
We besluiten om alvast de OSB-platen van de vloer in de keuken definitief vast te nagelen zodat deze al afgewerkt zijn.
Als we daarmee klaar zijn vullen we de openingen in de stromuur van gisteren nog op met wat los stro zodat er geen isolatiegaten overblijven. We zijn daar net mee klaar als Esbjorn en Nele toekomen. Dit sympathiek koppel is ook van plan om een strobalen woning te bouwen en bereiden zich hierop terdege voor door enkele strowerven te gaan bezoeken. Vandaag waren wij dus aan de beurt en we geven met plezier een rondleiding in onze strohuisje in wording.
Als we bij het verhaal komen dat we nog wat gaten moeten opvullen omdat strobalen nu eenmaal niet mooi rechthoekig zijn, vertelt Esbjorn ons dat we die balen best wel wat rechter kunnen maken alvorens die te gebruiken. Verwondering alom (enfin, bij ons toch)… Als hij het even demonstreert blijkt dit nog vrij eenvoudig te zijn ook. Aan de ronde zijde van een strobaal, pluk je aan de uiteinden aan het stro zodat de strobaal rechter wordt en hij beter aansluit. Dat gaat ons ongetwijfeld heel wat tijd en energie sparen doordat er minder gaatjes gaan moeten opgevuld worden.
Na het bezoekje is het weer de hoogste tijd om de strowerf op te ruimen en naar huis te rijden. Morgenvoormiddag gaan we onze collega strobouwers, Ward en Katleen, een bezoekje brengen en een handje toesteken bij het leggen van de eerste balken van hun houtskelet. Leuk om een keer iets te kunnne terugdoen voor mensen die ons ook al goed geholpen hebben.
Er wordt beter weer verwacht morgen, dus hopelijk krijgen we aardig wat werk verzet en schiet er nog voldoende tijd over om ook bij ons nog wat verder te werken aan het dak.
De regenton is compleet vol. Dus voor ons hoeft het voorlopig niet meer te regenen...
Vanmorgen om 9u hadden we afgesproken met onze architect, Peter Vos, voor een korte demonstratie voor het bouwen van onze eerste stromuur.
We hebben dan wel de strocursus al gevolgd gehad bij Casa Calida, maar dat is ondertussen alweer meer dan een jaar geleden, dus een goeie opfrissing was zeker welkom.
Als voorbereiding hadden we gisteren al een boel wilgentakken op lengte gesneden en aangescherpt. Om de juiste lengte van de wilgentakken te bepalen, neem je de hoogte van twee strobalen op mekaar gestapeld, min 15 centimeter. In ons geval is dat dus 2 keer 50 cm – 15 cm, oftewel ongeveer 85cm.
We beginnen met de eerste rij strobalen op hun kant tussen de balken van de eerste muur te plaatsen. Alsof ze op maat gemaakt zijn, komen deze perfect uit tussen de twee balken. De tweede rij hierboven moet in verband geplaatst worden, dus beginnen we met een halve strobaal. Om een strobaal te splitsen ga je als volgt te werk:
Plaats het uiteinde van een lange sergeant op de plaats waar de strobaal gesplitst moet worden en sla deze er goed tussen.
Klem de strobaal goed vast met de sergeant. De makkelijkste manier is om met de hamer tegen het onderste uiteinde van de sergeant te meppen totdat hij goed klemt.
Snijd je de koorden die strobaal samenhouden door.
Haal de strobaal voorzichtig uit mekaar. Indien je een strobaal in twee gelijke delen splitst of in twee delen die allebei groot genoeg zijn om te gebruiken, plaats je een sergeant op de beide halve strobalen. Zo krijg je twee bruikbare helften.
Gebruik een stevig touw (vlaskoord gaat het best) om de strobaal weer samen te binden. Zorg hierbij ervoor dat het koord voldoende strak aangespannen wordt, anders valt je strobaal uit mekaar.
Klaar!
Vul de tweede rij op tot je op het uiteinde opnieuw een halve strobaal nodig hebt. Meet de afstand die je moet opvullen en tel hier ongeveer 5cm bij. Dat is de lengte die je nodig hebt om de laatste strobaal op maat te splitsen. De laatste strobaal moet iets breder zijn dan de open ruimte om er zeker van te zijn dat deze voldoende klemt.
Probeer bij het plaatsen van de strobalen er op te letten dat je deze al zo gelijkmatig mogelijk plaatst. Voorkom zo veel mogelijk putten en bulten, dat vergemakkelijkt later het lemen.
Als de twee rijen strobalen op hun plaats zitten, ga je de strobalen met mekaar verbinden door middel van de op maat gezaagde wilgentakken. Gebruik twee wilgentakken per volledige strobaal. Eentje aan elke helft, zodat deze verbonden wordt met de strobaal eronder. Om de stokken in de strobaal te kloppen, kan een zware hamer handig zijn.
Als er twee rijen op hun plaats liggen, is het tijd om deze aan te persen. Hiervoor plaatsen we twee balken van 6cm dik en 17,5 cm breed tussen de vertikale balken van de muur die we opvullen. De horizontale balken worden eerst op de juiste lengte gezaagd, zodat ze juist tussen de vertikale balken passen.
Jens en Papa Ronny zagen de balken op exact de juiste lengte om tussen de vertikale balken te passen.
De balken worden samen gehouden door dichtbij het uiteinde van de balken deze met mekaar te verbinden met behulp van een tijdelijk balkje. Dit wordt met 4 schroeven vastgezet, twee in elke balk zodat de balken perfect samen blijven en met een opening tussenin zodat deze samen exact 36 cm breed worden. Dat is immers de breedte van de balken van het houtskelet.
Om de balk naar beneden te drukken, plaatsen we op de twee uiteinden een autokrik. Boven de autokrik plaats je ofwel een zwaar L-ijzer, ofwel zoals wij deden een eigen gemaakte balk die je in de vertikale balk vastschroeft met een paar stevige schroeven.
Onze versie van een zwaar L-ijzer: een stevig balkje, verstevigd met een ijzer plaatje waarin enkele gaten voorgeboord worden om het makkelijker tegen de vertikale balk te kunnen vastzetten.Schroef de balk (of eventueel een zwaar L-ijzer) tegen de balk met stevige schroeven. Gebruik hiervoor een schroefboormachine met "trilschroeffunctie", want dit is zwaar werk!
Daarna trek je een streepje op de balk, gelijk met de onderkant van de horizontale balk. Dit is je referentie om te zien tot hoever je de balk moet aandrukken. Krik de balk omlaag totdat de bovenkant van de balk gelijk komt met dit streepje. Gebruik een waterpas om ervoor te zorgen dat de balk mooi waterpas ligt door aan de juiste kant de balk eventueel een stukje extra aan te drukken.
Nu worden de balken vastgezet met behulp van minimum 4 L-ijzers, eentje op elke balk aan de beide uiteinden. Bevestig de L-ijzers eerst enkel aan de vertikale balk zodat de balk niet meer omhoog kan komen. De krikken en hulpbalkjes kunnen daarna verwijderd worden.
Tenslotte wordt de balk mooi gelijk met de vertikale balk gezet door met een flinke hamer op een plank te slaan die je deels tegen de horizontale en deels tegen de vertikale balk houdt. Je doet dat eerst aan de ene kant, waarna je aan die kant de L-ijzers ook vastzet aan de horizontale balk. Daarna pas stel je de balk aan de andere kant. Als je de balk niet eerst vastzet aan het vorige uiteinde, riskeer je dat deze daar terug van zijn plaats gaat bij het stellen aan de andere kant en kun je opnieuw beginnen. Rest nog om de balk nu ook aan het tweede uiteinde vast te zetten met de L-ijzers en je bent klaar voor de volgende rij strobalen.
Deze stappen herhaal je totdat je bovenaan komt en er onvoldoende plaats is om twee strobalen boven mekaar te zetten.
Meet de afstand van de laatste balk tot de hoogte waar je laatste strobaal moet komen. Splits de strobalen op deze lengte, plus enkele centimeters en klem deze strobalen vertikaal tussen de laatste balk en ofwel de balken van de volgende verdieping of het dak.
Jens en Papa Ronny klemmen de laatste rij strobalen die op maat gesplitst zijn vertikaal tussen de laatste balk en de draagbalk van de eerste verdieping.
Hiermee is je eerste stromuur klaar en kun je het hele proces herhalen voor de volgende muur.
Eefje 'poseert' even voor onze eerste voltooide muur...
Vanmorgen weer vroeg uit ons bed, want we hebben ons weer heel wat voorgenomen voor vandaag.
We beginnen met het inladen van de wilgentakken die we nog bij ons moeder in de garage hadden liggen. Morgen komt immers onze Peter langs om de eerste stromuur te bouwen en dan hebben we de takken nodig. Meer hierover in het verslagje van morgen…
Aangekomen op de werf, laden we de wilgentakken uit en leggen deze in onze keuken, alias de werkuimte. Daarna laden we de camionette uit, want deze moet leeg zijn zodat we onze Velux-ramen kunnen gaan oppikken bij Paesen.
Terwijl Eefje naar Paesen rijdt om onze Velux-ramen op te pikken, klim ik alvast op ons dak om de dakpannen aan de rechterkant verder op hun plaats te leggen. Het is verschrikkelijk warm en dus moet ik regelmatig even van het dak af om af te koelen. Omdat we vandaag geen hulp hebben, vlot het werk niet zo snel, maar we houden de moed er in! Er zullen immers nog dagen zijn dat we maar met ons tweetjes zullen zijn.
Tegen de middag komt Eefje toe met de Velux-ramen. Netjes ingepakt in maar liefst 8 dozen! De camionette wordt dus weer een keertje uitgeladen. Dan is het hoog tijd voor onze middagpauze.
Na de middagpauze gaat Eefje aan de slag om ons materiaal weer in de camionette te laden (het blijft immers onze “mobiele werfkeet”). Daarna begint ze met het op lengte zagen van de wilgentakken en deze van een scherpe punt te voorzien. Met de hakbijl is dat best zwaar werk. Bij het opbouwen van de stromuren worden deze takken gebruikt om de strobalen in verband te houden. Morgen kom ik hierop nog in detail terug.
Ikzelf kruip weer op het dak om pannen te leggen. De pannen van de bovenste rij willen niet echt mooi passen en als het dan ook nog eens begint te regenen, houd ik het voor vandaag voor bekeken. Ik zal een keer samen met Papa Jef zien hoe we dit best oplossen zodat de rijen mooi aansluiten.
Ik steek dan maar een handje toe bij het snoeien en op lengte zagen van de wilgentakken. Met de cirkelzaag gaat het op lengte zagen en aanscherpen een stuk vlotter.
Met de cirkelzaag is het een koud kunstje om de wilgentakken op de juiste lengte te zagen.
Zo hoeft Eefje enkel nog de uitstekende punten van de takken met de bijl te lijf gaan. We werken flink door en tegen de avond zijn alle takken op lengte en hebben we dus een redelijke voorraad voor morgen.
Eefje gaat de takken te lijf met de bijl zodat er geen uitstekende punten meer zijn en ze makkelijker door de strobaal geslagen kunnen worden.
Nog even de werf opruimen en we gaan op tijd naar huis om morgenvroeg weer fris en monter op de werf te kunnen staan.
Eefje keert voor de eerste keer onze mooie OSB-vloer. Zo is het netjes om morgen onze architect te ontvangen...
Er is de afgelopen dagen weer heel wat werk verricht op de werf, de hoogste tijd dus om onze trouwe lezers op de hoogte te brengen van onze vorderingen.
Donderdagavond heb ik me een avondje geamuseerd met het weghalen van een deel van de pannen aan de rechterkant van het grote dak omdat deze niet mooi op een lijn lagen. We zijn een beetje perfectionistisch en dus moesten ze er af zodat we ze opnieuw kunnen leggen en dit keer perfect op een lijn.
Vrijdag hebben Jens, Papa Ronny en Eefje hun amusement gehad om het stro dat tijdelijk in de keuken gestapeld was te verplaatsen zodat er in de keuken gewerkt kon worden aan de vloer. Eerst werd de afvoer van het kookeiland op zijn plaats gelegd en daarna werden de OSB-platen op hun plaats gelegd.
Zaterdag waren Papa Jef en Mario ’s morgens vroeg alweer present om ons te komen helpen. Papa Jef moest nog eventjes terug op en af naar de houthandel om een voorraad “juffers” op te halen. De “juffers” zijn gedrenkte balken van 18cm x 6cm die zullen gebruikt worden om het stro in de muren aan te drukken. Aangezien woensdag onze architect, Peter Vos, langskomt om ons te begeleiden bij het bouwen van onze eerste muur, moeten we zorgen dat er voldoende materiaal aanwezig is en dat we klaar zijn om aan de muren te beginnen. Tot we zover zijn is er nog veel werk te doen en dus vliegen we er maar meteen in. Eefje en ikzelf rijden ook nog even langs de groene kachel om onze pelletkachel te bestellen en alvast een stuk buis op te halen zodat we deze door het dak kunnen steken om zo onze schoorsteen op de juiste plaats te kunnen zetten. Ondertussen zorgen Papa Ronny en Mario ervoor dat er aan het plafond van ons overdekt terras vooraan alvast onderdak vastgeniet wordt. Met schaliebord zorgen ze dat er een draagvlak is om de strobalen in de vloer van de studio te stapelen. De schaliebord-planken worden 30cm uit mekaar vastgenageld, net als in het dak. Daarna worden de strobalen in de vloer gestoken. Daarmee zijn ze alvast begonnen als wij terugkomen van de groene kachel.
Het lukt niet zo goed om het stro in de vloer te steken, maar dat komt vooral omdat ze geen triplex plank gebruiken om het stro makkelijker tussen de balken te doen glijden. Eventjes demonstreren hoe het moet en het gaat meteen een stuk vlotter. Terwijl Papa Ronny en Eefje het stro doorgeven naar boven, duwen Mario en ikzelf het stro tussen de balken.
Als Papa Jef terugkomt van de houthandel met de “juffers” worden deze met vereende krachten van de remork gelost en in de keuken gestapeld. Het ziet er net uit als een blits groen kookeiland…
Daarna kruipen Papa Jef, Mario en ikzelf op het dak om aan de linkerkant van het grote dak de panlatten op hun plaats te leggen. Na de middag komen ook Jens en Niels toe om een handje toe te steken. Samen met Papa Ronny en Eefje werken zij beneden verder op de afvoer van de toiletten op hun plaats te leggen.
Het werk vlot goed en als de ijsboer voorbij rijdt vinden we dan ook dat we een ijsje verdiend hebben. Papa Jef wuift vanop het dak naar de ijsboer dat hij moet stoppen en ik haast me naar beneden om ijsjes te gaan bestellen. Als ik binnen kom blijkt mijn vrouwke naar de winkel te zijn om enkele koppelstukken te kopen voor de afvoer. Eventjes bellen om te zien hoe lang ze nog wegblijft en stiekem hopen dat ik een extra ijsje kan opeten, maar ze blijkt al op de terugweg te zijn. Dan toch maar een ijsje delen… Straffer nog mijn vrouwke is langs de bakker geweest en heeft een echte smurfenvlaai meegebracht. We hadden begrepen dat Mario een beetje zot is van smurfenvlaai, vandaar.
Na ons ‘vieruurtje’ wordt er nog even verder gewerkt, maar niet te lang want Eefje en ik hebben afgesproken met de maten om te gaan eten en we worden om 18u30 verwacht in Beringen. Terwijl wij ons haasten langs ons moeder om ons op te frissen, werken Papa Ronny, Jens en Niels nog even verder aan de afvoer totdat deze op zijn plaats zegt.
Terwijl ik verder werk op het dak, zorgt de rest ervoor dat alle leidingen van de keuken op hun plaats liggen en dat de afvoer van de toiletten definitief op hun plaats liggen en naar buiten geleid worden. Als ik klaar ben op het dak is er beneden ook flink doorgewerkt, want er ligt al vloer in de keuken, de eetkamer en de living! We zetten ons eventjes in een plooistoeltje in de living, kwestie van het gevoel van ruimte te ervaren dat we zullen hebben als we hier binnenkort zullen wonen. Zalig!
Het waren zware dagen, maar mede dankzij iedereen dat ons een handje is komen toesteken is er weer heel wat werk verricht en is ons strohuisje weer een beetje meer af.
Morgen gaan we ons boodschappenlijstje afwerken, want er moet her en der nog wat materiaal opgehaald worden en dinsdag wordt er dan weer flink door gewerkt…
